مقایسۀ نتایج برآورد هدررفت سالانۀ مدل RUSLE با داده‏ های به‌دست‌آمده از میخ‏ ها و کرت‏ های فرسایش در حوضۀ آبخیز معرف خامسان

نویسندگان

  • محسن خورسند دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکدۀ منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس، نور
  • مهدی غلامعلی فرد استادیار، گروه محیط زیست، دانشکدۀ منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس، نور
چکیده مقاله:

پژوهش حاضر به‏منظور مقایسۀ هدررفت خاک سالانۀ برآوردی مدل RUSLE با اندازه‏گیری‏های فرسایش به‌دست‌آمده از میخ‏ها و کرت‏های فرسایش در حوضۀ آبخیز معرف خامسان در استان کردستان انجام شد. بدین‌منظور هدررفت خاک سالانه به‌صورت توزیعی با استفاده از مدل RUSLE برآورد شد. سپس، به‌مدت یک ‏سال (تیر 1394 تا خرداد 1395) نمونه‏برداری از رسوب معلق در ایستگاه هیدرومتری خروجی حوضۀ آبخیز انجام شد. همچنین فرسایش در میخ‏ها و کرت‏های مستقر در جهت‏های شمالی، غربی و شرقی در زیرحوضۀ شاهد در بازۀ زمانی مشابه اندازه‏گیری شد. نسبت تحویل رسوب از تقسیم بار کل رسوب حوضۀ آبخیز به فرسایش به‌دست‌آمده از سه روش RUSLE، میخ و کرت محاسبه شد. نتایج نشان داد در روش کرت، فرسایش تعمیم‌یافته به کل حوضه سالانه 06/0 تن در هکتار‌، بسیار کمتر از واقعیت و SDR بسیار زیاد و غیر‌منطقی (655 درصد) بود. همچنین در روش میخ، فرسایش تعمیم‌یافته به کل حوضه سالانه 79/76 تن در هکتار‌، بسیار بیشتر از واقعیت و نسبت تحویل رسوب بسیار کم (51/0 درصد) بود. حال ‏آنکه در مدل RUSLE، نسبت تحویل رسوب قابل قبول‏تر 21/2 درصد به‌دست آمد و بنابراین فرسایش برآوردی مدل سالانه 53/18 تن در هکتار و به واقعیت نزدیک‏تر بود. بنابراین، تعمیم نتایج میخ‏ها و کرت‏ها فقط با لحاظ نسبت مساحت نمی‏تواند برآورد مناسبی برای فرسایش در سطح حوضه باشد. بررسی توپوگرافی حوضۀ آبخیز نشان داد مناطق کم‌شیب میانی و انتهایی حوضۀ آبخیز احتمالاً عامل اصلی تله‏اندازی رسوب و کاهش نسبت انتقال رسوب به خروجی حوضۀ آبخیز است.            

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اثر قرق بر رواناب، غلظت رسوب و هدررفت خاک در کرت های فرسایش در حوزه آبخیز معرف خامسان در استان کردستان

سابقه و هدف: امروزه انجام طرح‌های مدیریتی آبخیزداری و مرتع‌داری نقش مهمی در مدیریت منابع آب و خاک در سرتاسر جهان ایفا می‌کنند. اگرچه پروژه‌های آبخیزداری و مرتع‌داری به‌عنوان یک رویکرد برای توسعه بخش‌های روستایی و مدیریت منابع طبیعی از اهمیت قابل توجهی برخوردارند، اما بیش‌تر مطالعات به بررسی اثر آن‌ها بر رسوب پرداخته‌اند و اثر آن‌ها بر فرسایش خاک کم‌تر مورد توجه بوده است. این در حالی است که مطال...

متن کامل

اندازه‌گیری فرسایش خاک در بازه‌های مختلف زمانی در حوضۀ آبخیز معرف خامسان با استفاده از میخ‌های فرسایش

پژوهش حاضر به منظور اندازه‏گیری مقدار فرسایش در مقیاس‏های زمانی ماهانه، سه‏ماهه‏، شش‏ماهه و یک‏ساله انجام شد. سه شبکۀ میخ فرسایش در سه جهت شیب شمالی، شمال غربی و شرقی در زیرحوضۀ آبخیز شاهد در حوضۀ آبخیز معرف خامسان به‌منظور اندازه‏گیری فرسایش طی دورۀ زمانی مهر 1394 تا شهریور 1395 انتخاب شدند. به دلیل قرائت ماهانه میخ‏های فرسایش، از امکان تحلیل فرسایش در بازه‏های زمانی کمتر از یک سال (ماهانه، سه...

متن کامل

برآورد فرسایش خاک با استفاده از مدل RUSLE و شناسایی مؤثرترین عامل آن در حوضة آبخیز دهکهان (جنوب کرمان)

خاک یکی از مهم ترین عوامل تولید است که در زندگی اقتصادی و اجتماعی انسان تأثیر بسیار دارد .سطح زمین عموماً به وسیله خاک و دیگر نهشته های سطحی پوشیده شده است . فرسایش خاک یکی از مهمترین مسائل و مشکلاتی است که امروزه با آن مواجه هستیم . بهره برداری های روز افزون و عدم مدیریت صحیح انسان بر محیط طبیعی تأثیر زیادی بر تشدید روند تخریب و فرسایش خاک دارد. در این تحقیق با تحلیل پارامترهای مؤثر فرسایش و تو...

متن کامل

مقایسه و ارزیابی کارائی مدل‌های RUSLE و RUSLE2 در برآورد هدررفت خاک در دامنه‌های مرتعی حوضه خامسان کردستان

مطالعه اخیر جهت ارزیابی مدل­های RUSLE و RUSLE2 در تخمین هدررفت خاک در دامنه‌های مرتعی دارای مقادیر قابل توجهی قطعات سنگی در حوضه خامسان با به­کار بردن داده‌های بارندگی­های طبیعی صورت گرفت. جهت نیل به این هدف، رواناب و رسوب حاصل از 24 رخداد منجر به رواناب در طول سه سال (1389 تا 1392) در 18 کرت با ابعاد 24 متر طول و 8/1 متر عرض اندازه­گیری شد (شش دامنه- سه کرت در هر دامنه). همزمان داده‌های ورودی ...

متن کامل

برآورد مقدار هدررفت خاک با استفاده از رابطه جهانی فرسایش خاک در حوزه آبخیز جونقان

سابقه و هدف: در سال‌های اخیر، فرسایش خاک و تولید رسوب به‌خاطر اثرات اقتصادی و زیست محیطی آن یکی از مهم‌ترین مشکلات مشترک در سراسر جهان و به خصوص حوضه‌های آبخیز ایران می‌باشد. به‌همین دلیل، از سال‌ها پیش تحقیقات و بررسی‌های گسترده‌ای در زمینه برآورد فرسایش خاک در حوزه‌های آبخیز آغاز گردیده است. برای اندازه‌گیری هدر رفت خاک و مقدار رسوب معمولاً می‌توان از دو روش‌ مستقیم و غیرمستقیم اندازه‌گیری است...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 3  شماره 4

صفحات  669- 680

تاریخ انتشار 2016-12-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023